Gewichten en Maten Verzamelaars Vereniging

 
Literatuur

Ogenschijnlijk is er niet zoveel literatuur op het gebied van weegschalen, gewichten, inhoudsmaten, lengtematen en landmaten. Maar schijn bedriegt. In de loop der tijd zijn er enkele duizenden boeken uitgegeven die dit vakgebied (nu vooral: hobby) beslaan.
Diverse standaardwerken zijn momenteel niet meer leverbaar. U kunt via antiquariaten proberen het gewenste boek te vinden. Kijk eens rond op Boekwinkeltjes, NVVA, ZVAB en Eurobuch.

Mocht u op zoek zijn naar bepaalde informatie, zoek dan in deze literatuurlijst (2,3 MB PDF), of stuur uw verzoek naar gmvv@planet.nl. Aankondigingen van nieuwe literatuur zijn welkom!

De vereniging heeft een eigen bibliotheek. De catalogus (60 KB PDF) geeft alle titels. Sinds eind april 2018 is de bibliotheek in bruikleen gegeven aan het Weegschaalmuseum te Naarden-Vesting. Op afspraak kunt u tijdens de openingstijden van het museum de boeken inzien; ze worden echter niet uitgeleend.

Van ons tijdschrift 'Meten & Wegen' is de index (176 KB PDF) over de periode 1973 - 2018 beschikbaar.

N.B.: Voor het bekijken van PDF-documenten heeft u de gratis Adobe Reader nodig, te vinden bij Adobe.


Allereerst een overzicht van recent verschenen literatuur.
Verderop vindt u oudere (en jongere) literatuur die als standaardwerk geldt voor bepaalde deelgebieden van onze hobby.


RECENT VERSCHENEN

Tieleman - Warburg - Nederlandse gewichten
Nederlandse gewichten van brons en messing

G.J. Warburg - J.H. Tieleman, mei 2023 (derde druk)

Het nieuwe determinatiehandboek van Nederlandse
handelsgewichten en gewichten voor fijne weging, inclusief de bijbehorende wetgeving. Het boek beperkt zich daarbij tot gewichten van brons en messing (en de milligramgewichten).

ca. 450 pp. (A4-formaat).
Prijs: 85 euro

Hier kunt u bestellen.

Meer achtergronden vindt u op Goudenzilverweging en Oudegewichtjes.


Barry
                  J. Oliver (2020) - Oertling
Oertling

Barry Oliver, november 2020

Deze encyclopedie over Oertling biedt een overzicht van de geschiedenis van het bedrijf en is een determinatiegids voor de ruim 100 typen balansen die het bedrijf heeft voortgebracht. Daarnaast worden 180 sets Oertling gewichten beschreven.

716 pp. (A4-formaat) + DVD
De DVD bevat de digitale versie van het boek (deel 1) plus deel 2 met daarin alle overzichten, lijsten en appendices.

Prijs 63 euro incl. verzendkosten binnen Europa

Te bestellen bij Claus Borgelt.

Laufkoetter - Münzgewichte und Münzwaagen
Münzgewichte und Münzwaagen aus drei Jahrhunderten von 1580 bis 1880 - Unterschiede, Hersteller, Identifikation - Aus den Regionen Köln, Nürnberg, Amsterdam, Antwerpen, Lyon u.a.

Rolf Laufkoetter, Bad Ems (Duitsland), augustus 2018

Eigen uitgave.

572 pp., ca. 3000 afbeeldingen. Twee versies:
 a) kleur: ISBN 978-3-947731-00-8, prijs 87 euro excl. verzendkosten;
 b) zwartwit: ISBN 978-3-947731-01-5, prijs 54 euro excl. verzendkosten.

Het boek bevat een inleiding, lijst van munten waarvoor muntgewichten zijn geslagen (met heel veel voorbeelden), muntgewichtdozen van ruim 100 verkopers/makers, bijzondere muntgewichtdozen, muntgewichten op massa gesorteerd, aparte lijsten met makersmerken en ijkmerken. Met begrippenlijst, beperkt literatuuroverzicht, geen index.

Te bestellen op shop.historische-apotheke.de .

Van Amsterdams peil naar Europees referentievlak
Van Amsterdams peil naar Europees referentievlak - de geschiedenis van het NAP tot 2018

Petra van Dam, februari 2018

Het NAP staat sinds 1891 voor Normaal Amsterdams Peil. Het is ontstaan uit het Amsterdams Peil (AP), een van de vele lokale en regionale peilen die ons land vóór de 20e eeuw kende. Het AP was gebaseerd op het gemiddelde zomervloedpeil van het IJ, gemeten in de periode 1 september 1683-1684. In de 18e en 19e eeuw werkten wetenschappers en landmeters aan de verbreiding van het AP. Op 18 februari 1818 verklaarde Koning Willem I het Amsterdams Peil tot referentiepeil voor de grote rivieren, nodig voor het waterpeilbeheer en de bouw van dijken, kanalen en andere projecten van nationaal belang. Daarna verspreidde het NAP zich verder. De Nederlandse methode van hoogtemeting op basis van een lokaal vastgesteld NAP werd op diverse plekken in de wereld overgenomen.

95 pp., kleur.
Prijs 10 euro incl. verzendkosten.
ISBN 978-90-704-697-2.

Te bestellen bij Verloren.

The Zavattoni Collection - Part 2: France
The Zavattoni Collection - Catalogue of coin scales and coin weights from a private collection - Part 2: France

Guido Zavattoni, februari 2018

Catalogus, deel 2 (van 4) van de verzameling Franse muntgewichten en muntgewichtdozen.
In dit boek worden 178 muntgewichtdozen 1506/ muntwegers en  muntgewichten afgebeeld en beschreven, afkomstig uit Bordeaux, Bourges, Limoges, Lyon, Marseille, Parijs, Reims en Rouen.
In de komende twee delen komt dergelijk materiaal uit andere Europese landen aan bod.

420 pp., kleur, A4-formaat.
Prijs 59 euro excl. verzendkosten (boek) / 39 euro als download.

Te bestellen op Maß und Gewicht.

Wohl! nun kann der Guss beginnen - Schätze der
                  Nürnberger Rotschmiede
‘Wohl! nun kann der Guss beginnen...’ - Schätze der Nürnberger Rotschmiede

Otto Baumgärtel, november 2017

Catalogus bij de tentoonstelling van het befaamde Neurenberger koperwerk in Museum |22|20|18| Kühnertsgasse te Neurenberg.
Op diverse plaatsen worden sluitgewichten, balansen, een Neurenberger muntgewichtdoos (Löwenwaage) en messing inhoudsmaten afgebeeld.

202 pp., kleur, A4 formaat.
Prijs 25 euro excl. verzendkosten.
ISBN 978-3-00-057790-1.

Te bestellen bij het museum.

Gerrit Berends - Van punt tot mijl
Van punt tot mijl - de vroegere voet-, roede- en mijlmaten in Nederland

Gerrit Berends, oktober 2017

Een integraal overzicht van de roeden, voeten, duimen in Nederland gebruikt tot aan de invoering van het metrieke stelsel in 1820. Aanvullend een overzicht van mijlen, stadiën en passen, voornamelijk gebaseerd op landkaarten. Met literatuurlijst en registers
.

200 pp., kleur, formaat 23 x 28,5 cm.
Prijs 69,50 euro excl. verzendkosten.
ISBN 978-90-827474-0-9.

Te bestellen via https://www.skbl.nl/van-punt-tot-mijl/

Zavattoni Collection Part 1 - Italy
The Zavattoni Collection - Catalogue of coin scales and coin weights from a private collection - Part 1: Italy

Guido Zavattoni, september 2017

Catalogus, deel 1 (van 4) van de verzameling Italiaanse muntgewichten en muntgewichtdozen.
In dit boek worden 122 muntgewichtdozen / muntwegers en 3815 muntgewichten afgebeeld en beschreven, afkomstig uit Ferrara / Modena, Florence, Genua, Mantua, Messerano, Milaan, Napels, Parma / Piacenza, Rome, Savoye en Venetië.
In de komende drie delen komt dergelijk materiaal uit andere Europese landen aan bod.

692 pp., kleur, A4-formaat, 2,3 kg.
Prijs 69 euro excl. verzendkosten (boek) / 49 euro als download.

Te bestellen op Maß und Gewicht.

Dirk Schmitz - Historische Gewichte 2
Historische Gewichte 2

Dirk Schmitz, juli 2017

Een grote variatie aan (voornamelijk voormetrieke) Duitse gewichten.

100 pp., formaat ca. A4, prijs 40 euro excl. verzendkosten.

Te bestellen bij Dirk Schmitz.


Reiss - Opium Weights
Opium weights - Royal animal weight system from Myanmar and Lan Na

W.H.J. Reiss, 2017

Kijkboek met 602 foto's, waarin deze diergewichten uit Birma (Myanmar) en Thailand chronologisch zijn geordend.
Aangevuld met foto's en beschrijvingen van onofficiële, Yunan en Animalism gewichten.
Deze diergewichten werden eeuwenlang gemaakt en worden al tientallen jaren vervalst.

296 pp., kleur, A4-formaat, 1,5 kg.
ISBN: 978-90-90-30394-9.
Prijs 83 euro incl. verzendkosten (Nederland en internationaal).
Voor leden van de GMVV is de prijs (incl. verzendkosten) 50 euro (binnen Nederland) / 55 euro (internationaal).

Te bestellen bij de auteur W.H.J. Reiss.

Michael Foster - English and European Rockers and
                  Balances with Their Markings
Coin scales - English and European Rockers

Michael Foster, mei 2017

Een zeer goed overzicht van muntbalansjes, de zogenaamde 'wippertjes', waarvan er vele in Engeland zijn geproduceerd, maar ook elders in Europa. De 5e druk van dit standaardwerk verscheen in mei 2017.

766 pp., kleur.
Prijs ca. 65 euro, alleen als download beschikbaar.
Na de eerste aanschaf zijn de volgende versies gratis.
ISBN 0-9879873-2-3.

Te bestellen bij Michael Foster.


Dragt - Dokkumer wetenswaagdigheden
Dokkumer wetenswaagdigheden

G.I.W. Dragt, 2016

De geschiedenis van de waaggebouwen te Dokkum.
Vondst van twee ijzeren evenaars uit de waag, gedateerd 1572 en 1645.

62 pp., kleur, geïllustreerd.
Prijs 15,50 euro excl. verzendkosten.
ISBN 978-90-825835-0-2.

Te bestellen op Museum Dokkum.


The poise of the steelyard
The Poise of The Steelyard

A. Naim Arnas, september 2016

De Turkse verzamelaar A. Naim Arnas exposeerde tussen 20-9-2016 en 31-5-2017 zijn collectie in de Tofaş Art Gallery in Bursa, Turkije.
Ter gelegenheid daarvan is deze dikke tweetalige catalogus uitgebracht (Turks - Engels):
Kantarin Topuzu - Teraziler, Ağırlıklar, Ölçü, Aletleri / The Poise of The Steelyard - Balances, Weights, Measuring Devices.

527 pp., 23 x 25 cm, ruim 500 ill., prijs ca. 64 euro incl. verzendkosten.
ISBN 978-975-08-3736-4.

Te bestellen op www.biblio.com bij Khalkedon Books in Istanbul; zoek op 'poise of the steelyard'.

Met bijdragen over apothekersbalansen, ontwikkeling van balansen en gewichten door de tijd, balansschaaltjes van 3000 - 3500 jaar oud, metingen door de Hittieten, eenheden in het Ottomaanse Rijk, het karaat, en eenheden in Turkse dialecten. Al het gepresenteerde (zeer gevarieerde) materiaal is goed schoongemaakt: weegschalen, gewichten, inhouds- en lengtematen.


Schmitz - 2016 - Historische Waagen 2
Historische Waagen 2 - Fotobuch von Hanne und Dirk Schmitz, Wesel

Dirk Schmitz, 2016

Een grote variatie aan fraaie evenaars, korenschalen, juweeltjes van vroege keukenwegers, tael- en toonbankbascule, unsters en meer.

100 pp., 20,2 x 26,9 cm, 100 pp. kleur, prijs 38 euro excl. verzendkosten.

Te bestellen bij Dirk Schmitz.

Rolf Laufkoetter - Einsatzgewichte aus Nürnberg
Einsatzgewichte aus Nürnberg und Europa - Original oder Fälschung?

Rolf Laufkoetter, 2016

Catalogus van valse sluitgewichten.
Met een inleiding met echte sluitgewichten uit Neurenberg, Italië, Frankrijk, Oostenrijk, Portugal, Rusland en Zweden.
Met aanvullingen over kleine valse knopgewichten met stempels uit Hamburg, valse apothekersgewichten (tekenvorm en blokvorm), valse muntgewichtdozen van Groengraft (1735) en een valse knipwaage.
Met overzicht van echte makersmeren en ijkmerken.

336 pp., A4, 527 + 103 ill. (3e druk), prijs 49,90 euro excl. verzendkosten.

Te bestellen op Historische Apotheke

Oguz Tekin 2016
Balance weights in the Aegean world. Classical and Hellenistic Periods

Oguz Tekin, 2016

Catalogus van antieke Griekse loden gewichten, samengesteld uit collecties van musea en veilingcatalogi.
Dit werk is de Engelse vertaling van de oorspronkelijk Turkse versie die in 2015 verscheen.

X + 210 pp., 16,5 x 23,5 cm, prijs 45 euro incl. verzendkosten.
ISBN 9786054701957.
Oplage: 300 stuks

Te bestellen op Zerobooksonline, schakel om naar de Engelse versie van de website en zoek op 'Tekin'.

Dijk
Dijk

H.M. van den Brink, 2016

Roman die zich afspeelt in en om het ijkkantoor aan de Brouwersgracht te Amsterdam. Er wordt een beeld geschetst van een onveranderlijke medewerker van het ijkwezen en een maatschappij waarin van alles verandert: ook de rol van het ijkwezen. Hoe de kleine middenstand verdween en daarmee tevens de fysieke maten en gewichten.

188 pp., 20,4 x 13 cm, prijs 18,99 euro
ISBN 9789025446406.
Uitgever: Atlas Contact, Amsterdam.

Te bestellen bij elke boekhandel.

Vangroenweghe - Standaard sluitgewichten
Standaard sluitgewichten uit Neurenberg - periode ca. 1450 tot 1800

Daniel Vangroenweghe, 2015

Geschiedenis en gebruik van sluitgewichten als standaarden in Europese Munthoven alsook door wisselagenten. Speciale aandacht voor de Franse standaard te Parijs van 50 mark (Pijlgewicht van Karel de Grote / Pile de Charlemagne) in 1496 vermeld als 'Groot Pijlgewicht'; voor een kistje uit Brussel van 1510 met een ingesloten perkament, en voor een 32 troois pond uit 1516 (Brussel) en andere belangrijke sluitgewichten. In appendix een kritische analyse van 35 sluitgewichten in Franse musea.
Inleiding - Dinanderie - Sluitgewichten uit Neurenberg - Geschiedenis van het Groot Pijlgewicht of de Franse standaard - Appendix: Neurenberger sluitgewichten in Franse musea.

70 pp., 56 afb. voornamelijk in kleur, 21 x 29,7 cm, prijs 25 euro excl. verzendkosten.

Helaas uitverkocht.

D. Schmitz - Historische Längenmaße
Historische Längenmaße und anderes

Dirk Schmitz, 2015

Een fotoboek, voor het grootste gedeelte gevuld met goede foto's + gegevens van oude lengtematen.
Aangevuld met wat inhoudsmaten en 3 fijne weging balansen.

Beschikbaar als hardcover boek.

100 pp. in kleur, 21 x 27,5 cm, prijs 45 euro excl. verzendkosten.

Te bestellen bij Dirk Schmitz.

Linkenheil - Europäische Eichzeichen 13
Europäische Eichzeichen 13

Gregor Linkenheil & Claus Borgelt, 2015

Een zeer uitgebreid overzicht van de ijkmerken die in Europa zijn gebruikt.
Bijna 11.000 merken zijn afgebeeld, op een totaal van ca. 18.000 beschreven merken.

Beschikbaar als hardcover boek en op CD (in PDF).

794 pp., 21 x 29,7 cm.

Nu bestellen.

Tekin - Corpus 2
Corpus Ponderum Antiquorum et Islamicorum. Turkey 3. Suna and İnan Kıraç Foundation Collection at the Pera Museum. Part 2. Late Roman and Byzantine Weights

Oğuz Tekin, Istanbul, 2015

Catalogus van 742 laatromeinse en Byzantijnse gewichten: handelsgewichten, muntgewichten, gewichten die gemaakt zijn van munten, Byzantijnse schijfgewichten en sluitgewichten, en Byzantijnse glazen gewichten (door Bendeguz Tobias).
Griekse en Romeinse gewichten in het Pera Museum in Turkije. Alle objecten zijn in kleur afgebeeld.

XV pp. + 200 + 22 platen + 4 pp.
ISBN 9786054642465

Te bestellen op Zerobooksonline, zoek aldaar op 'oguz tekin'. Prijs 99 euro incl. verzendkosten.

Voor meer publicaties van Tekin over onder andere antieke gewichten zie zijn pagina op Academia.edu.

A.L. Boonman - Oude Maten en Gewichten in
                  Zeeland
Oude Maten en Gewichten in Zeeland

A.L. (Bert) Boonman, (Goes), augustus 2015.

Na een hoofdstuk met historische achtergronden van het onderzochte gebied en gegevens over de invoering van het metrieke stelsel volgt een inventarisatie van de maten en gewichten uit de 15e-19e eeuw.
Dan volgen de vele details over afstandsmaten op kaarten, land- en roedematen, hout- en bouwvoeten, ellematen, gewichten, droge en natte inhoudsmaten, de ijk in enkele tientallen Zeeuwse plaatsen, de waag en de belasting op de graanmeting, een overzicht van maten en gewichten aan het begin van de 19e eeuw, en een overzicht van de circulerende munten.
Bij het verzamelen van de gegevens stuitte Boonman op veel kleine maar soms ook grote verschillen en hij probeert hierin zijn weg te vinden. De auteur heeft afgezien van tabellen omdat de metrieke waarde van vele maten en gewichten niet altijd exact vastgesteld kan worden. Wie archiefonderzoek doet of oude (Zeeuwse) maten en gewichten wil kunnen omrekenen, kan niet om dit werk heen.

452 pp. A4-formaat, ill. (kleur), ISBN 978-90-9028886-4.
Eigen uitgave.
Prijs 65 euro excl. verzendkosten.

Te bestellen op Oudematenengewichten.nl.


Erhard Mettler
Erhard Mettler. Gewagt - Gewogen - Gewonnen

Eduard R. Fueter. Zürich, 2015.

Lichtvoetig geschreven levensgeschiedenis van Erhard Mettler, de oprichter van de gelijknamige Zwitserse fabrikant van laboratoriumbalansen.

104 pp., ill., ISBN 978-3-909059-65-2.
Uitgever: Verein für wirtschaftshistorische Studien.

Te bestellen op Pioniere.ch.



Maß und Gewicht
Het tijdschrift 'Maß und Gewicht' en bijbehorende publicaties

De Duitse zustervereniging 'Maß und Gewicht' werkt aan het digitaliseren van haar uitgaven:
 • het tijdschrift 'Maß und Gewicht' vanaf nr. 1 (oktober 1986);
 • de zogenaamde 'Beihefte';
 • enkele specials, namelijk Europäische Eichzeichen (van G. Linkenheil) en Herstellerverzeichnis (van J. Schnieder).

De tijdschriften kunnen per stuk worden gekocht als download.
Helaas wordt nog geen mogelijkheid geboden om de gehele verschenen reeks in één keer te kopen. Wel zijn er van deelonderwerpen bundels gemaakt.

De 'Beihefte' betreft monografieën en gebundelde lezingen van de halfjaarlijkse bijeenkomsten, met een heel diverse aanbod van onderwerpen.

'Europäische Eichzeichen' van Gregor Linkenheil is een enorm boekwerk met per Europees land de tot nu toe gevonden ijkmerken.
'Herstellerverzeichnis' of 'Verzeichnis der Waagen- und Gewichtmacher und ihre Marken' van Jürgen Schnieder beschrijft juist de Europese fabrieksmerken op weegschalen en gewichten.

Zie voor het aanbod de Shop van Maß und Gewicht en kijk rechts onderaan in de kolom 'Kategorien'. Er kan handig worden gezocht in het aanbod.


Campagnolo - Weber - Byzantine weights
Poids romano-byzantins et byzantins en alliage cuivreux - Collection du Musée d'art et d'histoire - Genève

Matteo Campagnolo en Klaus Weber, maart 2015

Uitgebreide catalogus van 487 ronde en vierkante Byzantijnse gewichten uit de 4e t/m 7e eeuw, voornamelijk gemaakt van messing. De gewichten zijn te verdelen in handelsgewichten en muntgewichten voor gouden munten.
In 1956 ontving dit museum 321 gewichten (in 1964 door Dürr beschreven), later aangevuld met een tweede verzameling en tot op heden wordt nog selectief aangekocht op veilingen.
De catalogus is volledig in kleur, met alle gewichten op vrijwel ware grootte afgebeeld, op aflopende massa gesorteerd. Verder een categorisering van het materiaal, maar de variatie is groot. Afgesloten wordt met een literatuuroverzicht.

192 pp.
Uitgever: 5 Continents, Milaan.
ISBN 9788874397020.
Prijs 55 euro excl. verzendkosten.

Te vinden op
Eurobuch.


Tekin - Corpus 1
Corpus Ponderum Antiquorum et Islamicorum. Turkey 3. Suna and İnan Kıraç Foundation Collection at the Pera Museum. Part 1. Greek and Roman Weights

Oğuz Tekin, Istanbul, 2013

Catalogus van 635 Griekse en Romeinse gewichten in het Pera Museum in Turkije.

XII pp. + 151 platen + 6 pp.
ISBN 9786054642151

Te bestellen bij ZeroBooksOnline en zoek aldaar op 'oguz tekin'. Prijs 99 euro incl. verzendkosten.

Voor meer publicaties van Tekin over onder andere antieke gewichten zie zijn pagina op Academia.edu.

Balances - Robens
Balances - Instruments, Manufacturers, History

Erich Robens, Shanath A.A. Jayaweera en Susanne Kiefer, 2014

Dit lexicon geeft een overzicht van de ontwikkelingsgeschiedenis van de balans in al zijn verschijningsvormen. Na een introductie over massa en aantrekkingskracht volgen hoofdstukken over gewichtsstelsels, weegmethoden, de karakteristieken van balansen en een beschrijving van de tientallen verschillende typen balansen. Ook de minder technische kant komt aan bod, zoals zieleweging en de afbeelding van de balans in de kunst. Verder overzichten van musea met verzamelingen balansen, schetsen van de ontwikkeling van de weegschaalindustrie in enkele landen en een actuele en uitgebreide lijst van fabrikanten en handelaars in balansen wereldwijd. Een literatuuroverzicht moest noodgedwongen beperkt worden tot de hoofdlijnen. Veel beeldmateriaal is afkomstig van Hans Richard Jenemann en Richard Vieweg.

XX + 730 pp., 763 illustraties (539 in kleur), beschikbaar als boek en als eBook (in PDF).
ISBN 978-3-642-36446-4 (boek) en 978-3-642-36447-1 (eBook).
De prijs van beide versies is inmiddels aanzienlijk verlaagd.

Te bestellen bij Springer.



Aardoom - Becker Arnhem
De mechanicus Christopher Becker (1805-1890), in Arnhem een pionier op doorreis

L. Aardoom, Arnhem, 2012

In: Bijdragen en Mededelingen Gelre - Historisch jaarboek voor Gelderland CIII (103), pp. 167 - 202. Uitgever: Vereniging Gelre.

Te bestellen bij Vereniging Gelre.

Becker was afkomstig uit Noord-Duitsland en kwam via Groningen in Arnhem terecht waar hij een instrumentenfabriek oprichtte. Balansen (en gewichten) vormden de basis van het bedrijf. In 1855 deed Becker het bedrijf over aan zijn bedrijfsleider J.J. Buddingh en vertrok naar de Verenigde Staten.

Een ingekorte versie van dit artikel verscheen in De Hollandse Cirkel, jrg. 15, nr. 3, pp. 106-119 (september 2013).

Over de opvolger van C. Becker, namelijk Jan Jurriën Buddingh (1832-1905), publiceerde Aardoom in De Hollandse Cirkel, jrg. 15, nr. 4 (december 2013), pp. 162-173.

Zavattoni - Buti - I pesi monetali per le monete
                  di Genova
I pesi monetali per le monete di Genova

Guido Zavattoni en Andrea Buti, Genova, juli 2013

Catalogus van 722 muntgewichten en 47 muntgewichtdozen voor munten die in Genua werden geslagen; 4 Neurenberger sluitgewichten voor de Italiaanse markt en diverse andere gewichten. Met fabrieksmerken, ijkmerken en bibliografie.

230 pp., 21 x 29,7 cm, volledig in kleur.
Prijs: 50 euro excl. verzendkosten.

Te bestellen bij Guido Zavattoni in Italië (schrijven in het Engels of Italiaans).


Klaus Weber - Spätantike Gewichte
Spätantike Gewichte - Das zweite Leben antiker und spätantiker Münzen
In: Beihefte zur Zeitschrift für Metrologie - Heft 15

Klaus Weber, september 2013

Beschrijving van 125 voormalige munten die omgevormd werden tot (Byzantijnse) gewichten van voornamelijk 1 nomisma.

145 pp.
ISSN 1430-1881
Prijs: 29 euro excl. verzendkosten.

Te bestellen bij Klaus Schröter in Duitsland.


Tekin - Corpus 1
Corpus Ponderum Antiquorum et Islamicorum. Turkey 1. The Collection of Klima Plus in Silifke Museum. Greek, Roman, Byzantine and Islamic Weights

Oğuz Tekin & Ali M.Merzeci, Istanbul, 2012

Catalogus van 161 gewichten van de Klima Plus verzameling in het Silfke Museum in Turkije. Dit betreft voornamelijk antieke gewichten van Griekse, Romeinse, Byzantijnse en islamitische herkomst.

XI + 47 pp.
ISBN 978-605-4701-00-1

Te bestellen bij ZeroBooksOnline en zoek aldaar op 'oguz tekin'.

Voor meer publicaties van Tekin over onder andere antieke gewichten zie zijn pagina op Academia.edu.


Tekin - Corpus 2
Corpus Ponderum Antiquorum et Islamicorum. Turkey 2. Istanbul Archaeological Museums. Greek, Roman, Byzantine and Islamic Weights in the Department of Metal Objects

Oğuz Tekin & Gülbahar Baran Çelik, Istanbul, 2013

Catalogus van 455 gewichten van de archeologische musea te Istanbul. Dit betreft voornamelijk antieke gewichten van Griekse, Romeinse, Byzantijnse en islamitische herkomst.

XIV + 122 pp.

Te bestellen bij ZeroBooksOnline en zoek aldaar op 'oguz tekin'.

Voor meer publicaties van Tekin over onder andere antieke gewichten zie zijn pagina op Academia.edu.

Herstellerverzeichnis
Herstellerverzeichnis 3.5   [digitaal]

De Duitser Jürgen Schnieder werkt sinds 2003 aan een Europees overzicht van makersmerken (en handelsmerken) van fabrikanten van weegschalen en gewichten.
In juni 2015 kwam versie 3.5 gereed, met gegevens van circa 6100 fabrikanten en verkopers en hun ruim 6600 merken.

De tekstlijst (1,5 MB in PDF) van de voorgaande versie 3.4 is vrij beschikbaar.

Omvang: 1784 pp. incl. uitgebreide indexering op afbeelding.

Te koop als download voor 29 euro.

Nu bestellen.


Schmitz - Historische Waagen
Historische Waagen 1

Hanne & Dirk Schmitz, Wesel, 2012

Een fotoboek met prachtige afbeeldingen en goede bijschriften, van voornamelijk Duitse weegschalen.

100 pp., in kleur, 21 x 29,7 cm.
Prijs 45 euro excl. verzendkosten.

Te bestellen bij Dirk Schmitz.

Bernard Garault - Le pesage monetaire
Le pesage monétaire - boîtes et poids du XVIIe au XIXe siècle

Bernard Garault, Paris, 2012

Een goed overzicht van de muntgewichtdozen en muntgewichten van Frankrijk uit de 17e tot en met de 19e eeuw, uit Lyon, Parijs, Bordeaux, Rouen, Limoges, Reims of Nantes en als uitschieter Namen (Namur) in België. Aangevuld met gegevens van de Jecker vouwbalansjes en de wipbalansjes uit de jaren '30 van de 20e eeuw.Afgesloten wordt met een herdruk (180 pp.) van 'Manuel des poids monétaires' van Adolphe Dieudonné (Paris, 1925) wat niet echt nodig was geweest.

384 pp., in kleur, 14,8 x 21 cm
Prijs 27,55 euro excl. verzendkosten.
ISBN 978-2-916996-47-9.

Te bestellen bij Numishop.

Bossche kleintjes en andere voormetrieke
                  gewichten uit 's-Hertogenbosch
Bossche kleintjes en andere voormetrieke gewichten uit 's-Hertogenbosch

Eddie Nijhof en Dingenus M. van de Vrie, Alphen aan de Maas / Den Bosch, juni 2012

Dit artikel van 32 pp. over voornamelijk loden gewichten van Den Bosch is onderdeel van het boek 'Putten uit het Bossche verleden – Vriendenbundel voor Hans Janssen ter gelegenheid van zijn afscheid als stadsarcheoloog van 's-Hertogenbosch'.

Een goed overzichtsartikel van het ijkwezen en de loden gewichten van Den Bosch met als klapstuk een overzicht van 154 gedateerde ijkmerken van de 14e eeuw t/m 1826.

324 pp. (het volledige boek), in kleur.
Prijs 39,95 euro incl. verzendkosten.
ISBN 978-90-873-0037-1.

Te bestellen op www.uitgeverijveerhuis.nl

Amsbaugh: North American Egg Scales
North American Egg Scales

Charley Amsbaugh, Sandy UT (USA), 2011.

Over eierwegers in Noord-Amerika.

72 pp., ca. 200 foto's, in kleur.
Prijs $30 + verzendkosten.
ISBN 978-1-4278-5205-8.

Te bestellen bij de auteur via eBay, aanbieder 'thorn598'.

Withers: Lions Ships & Angels
Lions Ships & Angels - The Galata guide to coin-weights found in Britain

P. & B.R. Withers, Llanfyllin (Powys, Wales, UK), december 2011.


Handig boekje voor het determineren van muntgewichten, gevonden in Engeland. Vanaf de vroegste types (afkomstig van het continent) tot en met de exemplaren uit het begin van de 19e eeuw. Tweede druk, sterk aangepast en volledig in kleur.

90 pp., 2e druk, volledig in kleur.

Prijs £ 30 + verzendkosten.
ISBN 978-1-908715-00-5.

Te bestellen bij
Galata.

Sebregondi: Money and Beauty
Money and Beauty - Bankers, Botticelli and the Bonfire of the Vanities

Ludovica Sebregondi & Tim Parks (redactie). Florence, september 2011.

Artikelenbundel bij de tentoonstelling in het Palazzo Strozzi te Florence, van 17-9-2011 t/m 22-1-2012.
Het ontstaan van het bankwezen in Florence en de uitstraling daarvan naar de schone kunsten. Her en der zijn weegschalen en muntgewichtdozen zichtbaar, waaronder een muurschildering van ca. 1395 met een muntgewichtdoos!


288
pp., in kleur.

Prijs 48,30 euro incl. verzendkosten.

ISBN 978-88-09-76764-5.

Te bestellen
bij Giunti.

Hager - Württembergische Stein- und
                  Metallgewichte
Württembergische Stein- und Metallgewichte 1557-2000

Claus Hager, Stuttgart, 2006.

992 pp.

ISBN 3-00-016739-0.

Beschrijving van 62 soorten gewichten gebruikt in deze regio, rijkelijk aangevuld met merken, ijkwetten en feitjes.

In 2011 verscheen een aanvulling:

Württembergische Stein- und Metallgewichte 1557-2000 - Ergänzungsband
Met afbeeldingen en beschrijvingen van stenen en ijzeren gewichten, sluitgewichten, apothekersgewichten, knopgewichten, muntgewichtdozen, karaatbalans, korenschalen, zinken gewichten, ijkplaten, loden gewichten, lamelgewichten, spanen en koperen maten, waag en ijkmerken.

Unshelm: Die bergischen und märkischen
                  Goldwaagen
Die bergischen und märkischen Goldwaagen 1749-1850

Günter Unshelm. Hilden, mei 2011.


Standaardwerk over de muntgewichtdozen uit Berg & Mark in Duitsland.


283
pp., A4-formaat, in kleur.

Prijs 49,50 euro excl. verzendkosten, maar inmiddels uitverkocht!

Geen ISBN.

Licina: African goldweights
Tegovi za merenje zlatnog praha naroda akan - Akan Goldweights

Marija Licina. Belgrado, 2011.


Tentoonstellingscatalogus, december 2010 - april 2011. Tweetalig: Servisch en Engels.


166
pp., in kleur.

Prijs 30 euro incl. verzendkosten.

ISBN 978-86-85249-12-9

Te bestellen bij The Museum of African Art (met dank aan artwis.com) of bij Boekhandel de Verre Volken.

Bosak: The Old Measure
The Old Measure: An Inquiry into the Origins of the U.S. Customary System of Weights and Measures

Jan Bosak. Ithaca (New York), augustus 2010.

Geschiedenis van de Amerikaanse maten en gewichten. Zoektocht naar hun herkomst. Kritisch over 'metrosofie'.

198
pp., in zwartwit.

Prijs ca. 24 euro incl. verzendkosten.

ISBN 978-0615376264.

Te bestellen bij bol.de.

Archambaud 2010 - Pèse-lettres ou Balances
                  postales
Pèse-lettres ou Balances postales - Postal scales - Briefwaage - guide de collection en français

Williams Archambaud. La Rochelle, november 2010.

Prachtig boek over verschillende typen brievenwegers. Aangevuld met Franse octrooien op dit gebied en een overzicht van de posttarieven.

Te bestellen via eBay, verkopersnaam 'tasdon'.

Ulrich Brand - Bad Emser Hefte

Meer dan 100 boekjes over Duitse gewichten worden uitgegeven door Ulrich Brand.

Te bestellen via Bad Emser Hefte, kijk onder het kopje 'Hefte'.

Gustowskich: Zbiory metrologiczne
Zbiory metrologiczne

Aliny i Juliusza Gustowskich. Swidnicy, 2010.

Tentoonstellingscatalogus.

48 pp., in kleur.

Prijs 5 euro incl. verzendkosten.

ISBN 978-83-927888-8-1.

Te bestellen via Muzeum Kupiectwa.

Phillips: African goldweights
African goldweights. Miniature Sculptures from Ghana 1400-1900

Tom Phillips. London / Bangkok, 2010.

De bekende Ashanti gewichten (en voorwerpjes die geen gewichten zijn) blijven intrigeren en boeien.

187
pp., in kleur.

Prijs ca. 27 euro incl. verzendkosten.

ISBN 978-0-500-976968.

Te bestellen via Abebooks.

Panebianco: Antichi pesi del Sud Italia
Antichi pesi del Sud Italia

Michele Panebianco. Aci Sant'Antonio, oktober 2010.

70 afb. van 150 gewichten, uit de regio Napels / Bari en verder naar het zuiden van Italië, en van Sicilië en Malta.

96
pp., in kleur.

Prijs 36 euro incl. verzendkosten.

Geen ISBN.

Te bestellen bij Museo della Bilancia of via eBay (aanbieder 'mikis1946').

Schmitz - Hohlmaße
Hohlmaße für Flüssigkeiten aus Zinn, Kupfer, Messing, Porzellan und Glas - Hohlmaße für Korn und Trockenfrüchte - Objekte und Fotos aus der Sammlung Hanne und Dirk Schmitz, Wesel

Dirk Schmitz. Wesel, 2010.

100 pp. in kleur met afbeeldingen en beschrijvingen van Duitse inhoudsmaten. Prachtig!
Prijs 45 euro excl. verzendkosten.

Te bestellen bij Dirk Schmitz.

Schmitz - Gewichte
Historische Gewichte aus dem norddeutschen Raum und Preußen - Objekte und Fotos aus der Sammlung Hanne und Dirk Schmitz, Wesel

Dirk Schmitz. Wesel, 2010.

100 pp. in kleur met afbeeldingen en beschrijvingen van Duitse gewichten. Prachtig!
Prijs 45 euro excl. verzendkosten.

Te bestellen bij Dirk Schmitz.

Handbook of Metrology - Encyclopedia of Applied Physics
Michael Gläser / Manfred Kochsiek (redactie). Berlin, 2010
'Dikke pil' over het wegen ofwel het bepalen van de massa. Massa-theorieën en de praktische uitvoeringen daarvan in de vorm van balansen.
Uitgever: Wiley-VCH.

Eichamt Flensburg 1860-2010 - Entstehung und Entwicklung einer kleinen Behörde in der Fördestadt Flensburg - Ein Beitrag zur Geschichte des Eichwesens
Uwe Kröger. Bremen, september 2010.
Te bestellen bij Kröger.

Rees: The Rule Book
The Rule Book - Measuring for the Trades

Jane + Mark Rees. Lakeville (MN, USA), 2010.

Overzicht van de verschillende soorten meetmiddelen, gemaakt in Engeland, voor diverse beroepen: houthandel, timmerlieden, landmeters en architecten, technici, militairen, zeelieden, kuipers en douane, veehandel, visserij, landbouw, schoenmakers en de textielbranche, en een hoofdstuk over bijzondere toepassingen. Met een uitgebreide lijst van Engelse fabrikanten.

472 pp., in kleur.

Prijs 80 euro excl. verzendkosten.

ISBN 978-1-931626-26-2.

Te bestellen bij H. Coolen.

Tye: Early World Coins & Early Weight
                  Standards
Early World Coins & Early Weight Standards

Robert Tye. Oxford, 2009.

Een catalogus van 1200 invloedrijke antieke en middeleeuwse munten uit Europa, Perzië, India en China. Hun verspreiding, oorsprong en invloed. In het laatste deel (58 pp.) een overzicht van oude gewichtsstelsels en hun invloed op de massa van de munten, onder de titel: 'Coin Weight and Historical Metrology'. Tye probeert verbindingen te leggen tussen de gewichtsstelsels die van invloed zijn geweest op gemunt geld.

183 pp., in zwartwit.

Prijs £ 21 excl. verzendkosten.

ISBN 0-9524144-3-0

Te bestellen bij EarlyWorldCoins.


STANDAARDWERKEN

Gewichten
Weegschalen
Inhoudsmaten
Lengtematen
Landmaten
Muntgewichten
Tabellen
IJkwezen/geschiedenis


GEWICHTEN

NEDERLAND

Houben & Wittop Koning - 2000 Jaar gewichten
                  in de Nederlanden
2000 Jaar gewichten in de Nederlanden

D.A. Wittop Koning & G.M.M. Houben. Lochem / Poperinge, 1980.

224 pp., ill.

ISBN 90-6087-956-1.

Standaardwerk over de Nederlandse gewichten en muntgewichten.

Tweedehands op Boekwinkeltjes.



Lockner - Die Merkzeichen der Nürnberger
                  Rotschmiede
Die Merkzeichen der Nürnberger Rotschmiede

Hermann P. Lockner, München, 1981.

Standaardwerk over de meestertekens van de koperwerkers in Neurenberg.

329 pp., 534 ill.

ISBN 3-422-00703-2.

Een deel van de merken wordt op sluitgewichten gevonden.

Antiquarisch, schaars.

Houben 1984 Nested-cup weights
2000 Years of nested cup-weights

G.M.M. Houben. Eigen uitgave, 1984.

Het enige standaardwerk over sluitgewichten / nested cup-weights / piles à godets / Einsatzgewichte.

Omvang: 82 pp.

Antiquarisch.


R.J. Holtman - Laatmiddeleeuwse sluitgewichten
Laatmiddeleeuwse sluitgewichten in noordwest-Europa

R.J. Holtman. Eigen uitgave, 1999.

Standaardwerk over de vroege sluitgewichten (12 verschillende typen) uit de periode ca. 1275 - ca. 1600

Omvang 28 pp.

Gratis per e-mail.

Nu aanvragen.


ENGELAND / SCHOTLAND

Weights and Measures in Scotland: A European Perspective
R.D. Connor, A.D.C. Simpson, onder redactie van A.D. Morrison-Low. Edinburgh, 2004
Standaardwerk over Schotse maten en gewichten.
Te bestellen bij National Museums of Scotland.

The weights and measures of England
R.D. Connor. London, 1987.
Standaardwerk over de Engelse maten en gewichten.
Antiquarisch, te koop bij Galata.

Meer metrologische literatuur is te vinden bij
Galata.


TURKIJE

Anatolian Weights and Measures
Garo Kürkman. Istanbul, 2003.
Prachtig vormgegeven en volledig in kleur geïllustreerd boek over gewichten die in Turkije zijn gevonden, van de Romeinse tijd tot het begin van het metrieke stelsel (begin 20e eeuw). Vele honderden gewichten en verder enkele weegschalen, lengtematen en inhoudsmaten worden beschreven en afgebeeld in 788 foto's op 440 pagina's. Dit alles aangevuld met metrologische wetgeving rond de invoering van het metrieke stelsel, een overzicht van de gebruikte meeteenheden en een terminologie.
ISBN 975-7078-17-4.
Nog slechts antiquarisch beschikbaar. Zie ook AKMED.


VIKING

Heiko Steuer - Waagen und Gewichte aus dem
                  mittelalterlichen Schleswig
Waagen und Gewichte aus dem mittelalterlichen Schleswig / Funde des 11. bis 13. Jahrhunderts aus Europa als Quellen zur Handels- und Währungsgeschichte

Heiko Steuer. Köln, 1997.

Een misleidende titel voor een boek dat voornamelijk vouwbalansjes en gewichten van de Vikingen bespreekt. De tekst begint met enkele bodemvondsten uit Sleeswijk-Holstein (Duitsland) en gaat daarna 'in het diepe' over vouwbalansjes, dubbelconische gewichten en de vouwbalans in de kunst. Standaardwerk.

Te bestellen bij Habelt.




WEEGSCHALEN

Scales, a collector's guide - with price guide
Bill & Jan Berning. Atglen (PA, USA), 2004 (2e druk).
Amerikaanse uitgave, full-colour afbeeldingen van honderden weegschalen.
Met prijsopgave (wat daarvan het nut ook mag zijn).
Te bestellen bij Bloemberg Boeken.

Shannon - The Assay Balance
The Assay Balance - its evolution and the histories of the companies that made them

John M. & Geraldine Collins Shannon. Lakewood (CO, USA), 1999.

Beschrijft de ontwikkelingsgeschiedenis van dit type fijne-weging balans (essaaibalans). Aangevuld met kopieën uit handelscatalogi van weegschalenfabrikanten, en beschrijvingen van de makers van dergelijke balansen.

Antiquarisch, oorspronkelijke prijs $55 (gebrocheerd) en $75 (gebonden, hardcover).

Nog te koop bij Jan Berning.


Handbook of Metrology
Manfred Kochsiek, Michael Gläser (redactie), M. Gläser. Berlin, 2010.
'Dikke pil' over het wegen ofwel het bepalen van de massa. Massa-theorieën en de praktische uitvoeringen daarvan in de vorm van balansen. In de voorgaande druk: 'Comprehensive Mass Metrology', uit 2000, van dezelfde auteurs, staan nog artikelen over historische balansen.
Uitgever: Wiley-VCH.

Bilance a bracci uguali / equal-arm balances
Lorella Grossi, Denys Vaughan, Eden Menna, Giorgio Dragoni, redactie Giulia Luppi. Modena, 1993.
Een prachtig fotoboek met balansen uit de collectie van het Italiaanse Museo della Bilancia in Modena. Teksten in het Italiaans met Engelse samenvattingen.
Uitgever: Museo della Bilancia.
In de boekencatalogus van dit museum zijn nog meer prachtige boeken te vinden op het gebied van onze hobby.


INHOUDSMATEN

Houben - Nederlandse metrieke inhoudsmaten
Nederlandse metrieke inhoudsmaten

G.M.M. Houben. Amsterdam, 1988.

Sinds 1820 voerde Nederland gefaseerd het metrieke stelsel in. Aan de grote verscheidenheid aan plaatselijke inhoudsmaten kwam een eind. Maar er valt nog genoeg te ontdekken in de metrieke inhoudsmaten. Na het overzicht van de verschillende soorten inhoudsmaten sluit het boek af met lijsten met fabrieksmerken.

Prijs 16 euro excl. verzendkosten.

Te bestellen bij de GMVV.

Bijdrage tot de kennis van de oude Amsterdamse graanmaat
K.M.C. Zevenboom. Amsterdam, 1959.
Standaardwerk over de graanmaten van Amsterdam en hun verhouding tot de overige Nederlandse graanmaten.
Antiquarisch, te vinden bij Boekwinkeltjes.

Gevonden voorwerpen / lost and found / opstellen over middeleeuwse archeologie
Liber Amoricum ter gelegenheid van de 80ste verjaardag van H.J.E. van Beuningen.
Rotterdam Papers 11, onder redactie van D. Kicken, A.M. Koldeweij, J.R. ter Molen. Rotterdam, 2000.
Twee artikelen met betrekking tot onze hobby:
 • H. Hendrikse: Makersmerken op Middelburgse muntgewichten
 • R.J. Holtman: Gepegelde steengoed drinkkannen.
Nog antiquarisch verkrijgbaar. De uitgever was Stichting BOOR.


LENGTEMATEN

Theorie over de ontwikkeling van de Nederlandse voet- en ellematen
K.M.C. Zevenboom. Amsterdam, 1964.
Standaardwerk over de Nederlandse lengtematen.
Antiquarisch, te vinden bij
Boekwinkeltjes.

Rees: The Rule Book
The Rule Book - Measuring for the Trades

Jane + Mark Rees. Lakeville (MN, USA), 2010.

Overzicht van de verschillende soorten meetmiddelen, gemaakt in Engeland, voor diverse beroepen: houthandel, timmerlieden, landmeters en architecten, technici, militairen, zeelieden, kuipers en douane, veehandel, visserij, landbouw, schoenmakers en de textielbranche, en een hoofdstuk over bijzondere toepassingen. Met een uitgebreide lijst van Engelse fabrikanten.

472 pp., in kleur.

Prijs 80 euro excl. verzendkosten.

ISBN 978-1-931626-26-2.

Te bestellen bij H. Coolen.

Er is (helaas) weinig literatuur beschikbaar over dit onderwerp. Enkele werken zijn beschikbaar bij Scripta Mercaturae Verlag.



LANDMATEN

Van Swindens Vergelijkingstafels van Lengtematen en Landmaten
R. Rentenaar. Wageningen, 1971.
De omstreeks 1810 door J.H. van Swinden verzamelde gegevens over de voormetrieke lengtematen en landmaten zijn door Rentenaar nader verklaard.
Antiquarisch,
te vinden bij Boekwinkeltjes.


MUNTGEWICHTEN

NEDERLAND

Muntgewicht.nl 2015
Muntgewichten en muntgewichtdozen uit de Nederlanden

www.muntgewicht.nl

De gehele website muntgewicht.nl is beschikbaar in een PDF van 4399 pagina's.
Stand: april 2020.
Standaardwerk. Met een introductie op het onderwerp, overzicht van muntgewichtdozen, een uitgebreid overzicht van muntgewichtverkopers (muntgewichtmakers) en hun personalia / merken / etiketten / muntgewichten / muntgewichtdozen, merken van schrijnwerkers, merken op balansschaaltjes, klopmerken en jaarletters op muntgewichten, een overzicht van haakjes op muntgewichtdozen, een overzicht van munten waarvoor muntgewichten zijn vervaardigd, literatuur en interessante websites.

Prijs: 50 euro, als download.
Gezien de omvang niet in gedrukte vorm te koop.

Te bestellen op Muntgewicht.


Pol - Noordnederlandse muntgewichten
Noord-Nederlandse muntgewichten

A. Pol. Leiden, 1990.

Standaardwerk over de muntgewichten van het huidige Nederland (dus zonder de produkten van België / de Zuidelijke Nederlanden). Tekeningen van de voorzijde van de muntgewichten (die de munten aanduiden) en de achterzijde (de makersmerken).

Eerder (in 1989) gepubliceerd in het Jaarboek voor munt- en penningkunde, nr. 76.

Antiquarisch.

Dit boekje is opgenomen in de gedigitaliseerde versie van het Jaarboek voor munt- en penningkunde en kan op DVD worden besteld bij het Koninklijk Nederlands Genootschap voor Munt- en Penningkunde.

G.M.M. Houben
G.M.M. Houben

De boekjes en artikelen over (onder andere) muntgewichten van G.M.M. Houben zijn nog slechts antiquarisch te bemachtigen.

Houben overleed in augustus 2006 op de leeftijd van 86 jaar.

Hier is zijn (lange) bibliografie. (44 KB PDF).



DUITSLAND

Unshelm: Die bergischen und märkischen
                  Goldwaagen
Die bergischen und märkischen Goldwaagen 1749-1850

Günter Unshelm. Hilden, mei 2011.

Standaardwerk over de muntgewichtdozen uit het hertogdom Berg en de graafschap Mark in Duitsland. Overzicht van de munten waarvoor muntgewichten zijn gevonden, 29 makers, 45 verkopers, kenmerkende details en afbeeldingen van 240 muntgewichtdozen (vrijwel compleet in kleur).

283
pp., A4-formaat, in kleur.

Prijs 49,50 euro excl. verzendkosten, maar inmiddels uitverkocht!

Geen ISBN.


FRANKRIJK

Aimé Pommier - Poids Monétaires - 1. Poids pour
                  monnaies de France
Poids Monétaires / I. Poids pour monnaies de France

Aimé Pommier. Paris, 1999.

Volledig overzicht van de verzameling muntgewichten van het museum van de Monnaie de Paris.

104
pp., A4-formaat, ill.

Antiquarisch, schaars.

Aimé Pommier - Poids Monétaires - II. Poids pour
                  monnaies non françaises
Poids Monétaires / II. Poids pour monnaies non françaises

Aimé Pommier. Paris, 2000.

Bespreking en fraaie afbeeldingen van 646 muntgewichten en zes muntgewichtdozen uit de collectie van de Monnaie de Paris.

141
pp., A4-formaat, ill.

Antiquarisch, schaars.


ENGELAND

Paul & Bente R. Withers - British
                  Coin-Weights
British Coin-Weights, A Corups of the Coin-Weights made for use in England, Scotland and Ireland, + Price Guide

Paul & Bente R. Withers. Llanfyllin (Powys), december 1993.

Het standaardwerk van de Britse muntgewichten. De oudste muntgewichten in dit boek vermeld zijn echter niet altijd van Britse oorsprong (maar er wel gebruikt).

370
pp. + 12 pp. prijslijst, A4-formaat, ill.

Te bestellen bij de schrijver: Galata.

Withers: Lions Ships & Angels
Lions Ships & Angels - The Galata guide to coin-weights found in Britain

P. & B.R. Withers, Llanfyllin (Powys, Wales, UK), december 2011.


Handig boekje voor het determineren van muntgewichten, gevonden in Engeland. Vanaf de vroegste types (afkomstig van het continent) tot en met de exemplaren uit het begin van de 19e eeuw. Tweede druk, sterk aangepast en volledig in kleur.

90 pp., 2e druk, volledig in kleur.

Prijs £ 30 + verzendkosten.
ISBN 978-1-908715-00-5.

Te bestellen bij
Galata.


ITALIË

Zavattoni - Bilance e strumenti per pesare le
                  monete
Bilance e strumenti per pesare le monete (metà XVII - XX secolo) di una collezione privata

Guido Zavattoni, Campogalliano, 2003.

187 muntgewichtdozen en muntbalansjes worden in dit boek prachtig afgebeeld en kort beschreven. Ze zijn afkomstig uit Italië, Frankrijk, Spanje, Engeland, Nederland, België, Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland, Verenigde Staten, Zuid-Amerika en Turkije.
Het geheel is aangevuld met een literatuurlijst en indices op plaatsen, makers, muntgewichten, merken, afbeeldingen en type balansen. De inleiding is in het Engels en het Italiaans; de rest van het boek in het Italiaans (maar goed te volgen).

XXII + 312 pp.
ISBN 88-87235-36-8.

Te bestellen bij
Museo della Bilancia.


TABELLEN

NEDERLAND

De oude Nederlandse maten en gewichten
J.M. Verhoeff. Amsterdam, 1983.
Overzicht per plaats of streek van de daar gebruikte voormetrieke maten en gewichten. Verder uitleg bij de verschillende namen van die maten en gewichten. Helaas geen bronvermeldingen.
Antiquarisch, te vinden op Boekwinkeltjes.
Een digitale versie van het eerste deel van het boek is op 28 maart 2011 vrijgegeven door het Meertens Instituut te Amsterdam.

Het tweede deel van het boek geeft een overzicht van de vele benamingen voor maten en gewichten.

Voor vragen over de inhoud van dit boek kunt u contact opnemen met GMVV.


BELGIË

Oude maten, gewichten en muntstelsels in Vlaanderen, Brabant en Limburg
P. Vandewalle. Oostende / Gent, 1984
Heruitgave in Brugge, 2003, als: Metrologisch Vademecum voor Vlaanderen.
Gerangschikt per gemeente worden de oude maten en gewichten weergegeven.
Antiquarisch.
Een online versie is te vinden op Familiekunde Vlaanderen.


WERELD

Elsevier's Encyclopedic Dictionary of Measures
Donald Fenna. Amsterdam, 1998.
Dit werk bestrijkt met zo'n 4000 lemma's het hele gebied van de SI-eenheden en hun voorgangers van over de hele wereld. Naast de reguliere maten en gewichten schenkt de auteur aandacht aan temperatuur, tijdrekening, optiek, geometrie, wiskunde, fotografie, statistiek, kleurmeting, hoeveelheden, kracht, en vele tientallen takken van industrie, wetenschap en samenleving.
Antiquarisch.
Een compacte versie onder de naam A Dictionary of Weights, Measures, and Units, uit 2002, is nog gewoon te koop.


IJKWEZEN - GESCHIEDENIS

NEDERLAND

Nipper - 18 eeuwen meten en wegen in de Lage
                  Landen
18 eeuwen meten en wegen in de Lage Landen

G.J.C. Nipper. Zutphen, juli 2004.

Dit boek bestaat voor ruim 80% uit lijsten met ijkers en eenheden van maat en gewicht, gerangschikt per provincie, streek en plaats, over de periode vóór de invoering van het metrieke stelsel (derhalve vóór 1820).

In vogelvlucht wordt een overzicht van de ontwikkelingen van maat- en gewichtsstelsels gegeven vanaf de Romeinse tijd. Aan het eind van de middeleeuwen komt de ijk en later ook de herijk op. De gilden en de waag worden kort aangestipt.

Antiquarisch, te vinden op Boekwinkeltjes.


Er is een lange lijst met correcties.


J.M.A. Maenen - De invoering van het metrieke
                  stelsel in Nederland tussen 1793 en 1880
De invoering van het metrieke stelsel in Nederland tussen 1793 en 1880 - Aspecten van een beschavingsproces

J.M.A. Maenen. Nijmegen, november 2002.

Proefschrift in de Letteren.
Dit boek gaat over de moeizame invoering van een nieuw stelsel van maten en gewichten. Oude denkbeelden die maar niet uitsterven en nieuwe methoden van rekenen (decimaal in plaats van met breuken) en meten en wegen die slechts langzaam bij 'de gewone man' in gebruik komen.

De digitale versie is te vinden in Radboud Universiteit Nijmegen.


K.M.C. Zevenboom heeft in de jaren 1938 - 1953 negen publicaties uitgegeven over het ijkwezen in Nederland. Ze worden genoemd in de
literatuurlijst (1,9 MB PDF).

Een unieke collectie bedreigd: de verzameling van het NMi Museum IJkwezen te Delft
In: tijdschrift Gewina 23 nr. 2.
W. van Giersbergen. Rotterdam, medio 2000.
Beschrijft het ontstaan van de collectie, de ijkersopleiding, het (soms slordige) beheer en de stand van zaken in 2000. De verzameling bestaat uit een aantal deelcollecties die werden ondergebracht in het bedrijfsmuseum van de Dienst van het IJkwezen, de voorganger van het Nederlands Meetinstituut (NMi).
Te bestellen bij Erasmus Publishing.

Holtman - Meten en wegen in Friesland
Meten en wegen in Friesland

M.A. Holtman. Uithuizen, 1994.

De Friese maten en gewichten, de ijkers, de waag, fabrikanten van maten en gewichten, landmaten (oppervlaktematen), ijkmerken.

Omvang: 206 pp. waarvan 8 pp. in kleur.

Prijs: 15 euro (excl. verzendkosten).

Te bestellen bij de GMVV.

Holtman - Meten en wegen in Drente
Meten en wegen in Drente

M.A. Holtman. Uithuizen, 1988.

De maten en gewichten van Drente, het ijkwezen, de ijkers. Met een artikel van Bieleman en Brood: Zeventiende-eeuwse Drentse landmaten en hun gebruik.

Omvang: 36 pp., ill., zwartwit.

Prijs: 3 euro (excl. verzendkosten).

Te bestellen bij de GMVV.


BENELUX

Grensverschuivingen
Grensverschuivingen tussen België, Nederland, Luxemburg en Frankrijk, periode 1792 - ca. 1840 en hun metrologische consequenties

A.H. Damman, G. Linkenheil, J.H. Tieleman, G. De Vleeschouwer, M. Tiroul. Sassenheim, december 2005.

De metrologische geschiedenis van België onder Frans en Nederlands bestuur. Met vele afbeeldingen en merken. Eindelijk is de nummering van de Belgische ijkkantoren ontraadseld!

Omvang: 40 pp.

Prijs: 5 euro (excl. verzendkosten).

Te bestellen bij de GMVV.


BELGIË

Met gewicht en met maat - Het decimaal stelsel in de Zuidelijke Nederlanden - Met een bijvoegsel van gebruikte voormetrieke ijkmerken
T.J. Dangis. Kessel-Lo, november 2006.
Vele pagina's gegevens over ijkers, fabrikanten, ijkkantoren + werkgebieden, departementsnummering, conversietabellen oude/nieuwe maten, afmetingen van de inhoudsmaten, correcties op 'Grensverschuivingen' (zie hiervoor), en een bronvermelding.
Grote bron van bijeen geveegde gegevens; helaas niet tabellarisch opgezet zodat de 'gaten' in de gegevens moeilijk zichtbaar zijn.
Uitgever: T.J. Dangis, mobiel tel.nr. 0032-494-121318.
Omvang: 165 pp. Prijs: 26 euro (excl. verzendkosten).


LUXEMBURG

Linkenheil - Luxemburg
200 Jahre luxemburgische Eichmarken   [digitaal]

G. Linkenheil. Hostert, 2000 (1e druk) / 2007 (2e druk).

Waarin een klein land groot kan zijn: een overzicht van 256 pagina's over het ijkwezen van Luxemburg (periode 1800 - 2000), de ijkers, de jaarletters en een uitgebreide bronvermelding.

Omvang: 256 pp.

Prijs
5 euro (excl. verzendkosten) / als download voor 5 euro.

Nu bestellen.



FRANKRIJK

De maat van alle dingen. De zevenjarige zoektocht naar de universele meter
Ken Alder. Amsterdam, 2003.
Roman over het ontstaan van het metrieke stelsel.
Antiquarisch.

Linkenheil - Frankrijk
Eichzeichen aus Frankreich von 1800 bis 2000

G. Linkenheil. Hostert, 2008.

Wie op zoek is naar de merken die het Franse ijkwezen heeft gebruikt, kan met dit document op weg worden geholpen. Het precies dateren van een voorwerp, aan de hand van de jaarletters, is echter nog steeds moeilijk. Frankrijk gebruikt namelijk steeds opnieuw dezelfde reeks (en vorm) jaarletters, zodat de datering aan de hand van andere merken, of kenmerken van het object dient plaats te vinden.

Digitaal beschikbaar: Eichzeichen aus Frankreich (3,2 MB PDF).


Balances, poids et mesures de l'Antiquité au XXe siècle
Michel Heitzler en Roger Verdier. Saint Martin de la Lieue, 2001 - 2004
In deze reeks boeken vindt men een breed en divers overzicht van lengtematen, inhoudsmaten, gewichten, weegwerktuigen en muntgewichtdozen uit Franse particuliere en museale collecties. Eigenlijk een verbeterde voortzetting van de plaatjesboeken van Forien de Rochesnard en Lugan, echter elk object voorzien van omschrijving en (matige) foto's. Een grote verscheidenheid aan vormen wordt tentoongespreid. Ook de verzamelaars van sluitgewichten en lengtematen komen goed aan hun trekken.
Tome 1: Mesures Linéaires, Mesures de Capacité, Poids. 395 pp. September 2001 verschenen.
Tome 2: Instruments de Pesage. Nog niet verschenen.
Tome 3: Les Boîtes de Pesage, le Cadre Légal et Réglementaire, les Fabricants... 391 pp. December 2004 verschenen.
Tome 4: "Sous le Signe de la Balance, des Poids et des Mesures" (Busséol, 1996). 392 pp. September 2001 verschenen.
Tome 5: [titel nog niet bekend].
Prijs voor Tome 1, 3 en 4 samen: 210 euro, excl. verzendkosten.
Te bestellen bij Michel Heitzler.


EUROPA

Linkenheil - Europäische Eichzeichen 13
Europäische Eichzeichen 13

Gregor Linkenheil & Claus Borgelt, 2015

Een zeer uitgebreid overzicht van de ijkmerken die in Europa zijn gebruikt.
Bijna 11.000 merken zijn afgebeeld, op een totaal van ca. 18.000 beschreven merken.

Beschikbaar als hardcover boek en op CD (in PDF).

794 pp., 21 x 29,7 cm.

Nu bestellen.


SPANJE

Catálogo de Balanzas, Cajas de Cambista y Ponderales, Instrumentos para el peso y el cambio de moneda - Monografías del museo No. 1

Fernando Ramos González. Medina del Campo, 2003.
Dit eerste boek in een serie monografieën van de Fundación Museo de las Ferias in Spanje gaat over de collectie gewichten, sluitgewichten, muntgewichten, weegschalen en rekenpenningen, uit Spanje, Duitsland, Zwitserland, Engeland en Frankrijk.
Omvang: 95 pp.
Te bestellen bij Museo de las Ferias.


Terug naar de startpagina.

Update: 16-6-2023